ADHD & Gedragskenmerken
De kenmerken van ADHD zijn afhankelijk van de vorm van ADHD die aan de orde is. Artsen onderscheiden daarbij drie vormen, die ieder leiden tot verschillende ADHD symptomen:
- ADHD-I, ook wel genoemd ADHD van het overwegend onoplettende type: bij deze vorm van ADHD (die voorheen ook wel aangeduid werd als ADD-type) is er vooral sprake van sterke en vaak terugkerende aandachtsproblemen
- ADHD-H. Dit wordt ook wel aangeduid als ADHD van het overwegend hyperactieve en impulsieve type. Hierbij valt op dat er vaak en in stevige mate sprake is van implusief en hyperactief gedrag
- ADHD-C, ook wel benoemd met de term: ADHD van het gecombineerde type. Zoals de term zelf al aangeeft, zijn er bij dit type ADHD kenmerken van beide eerstgenoemde typen aanwezig
Wat betekenen deze verschillende soorten ADHD nu precies? Waar kun je ze aan herkennen?
-
ADHD- 1 Onoplettende type
Het overwegend onoplettende type
Mensen die last hebben van ADHD-I, kunnen in de regel moeilijk hun aandacht ergens bij houden. Door het gebrek aan concentratie ben je dan ook nogal snel afgeleid als je last hebt van deze vorm van ADHD. De term onoplettend is wat dat betreft trouwens eigenlijk een vreemde term: het lijkt alsof je het expres doet, terwijl dat natuurlijk niet zo is als je ADHD hebt.
Het gebrek aan concentratie wordt veroorzaakt door een voortdurende prikkeling uit de omgeving in gedachten van binnenuit. De stortvloed aan informatie die de hersenen binnen komt lijkt nooit op te houden, waardoor het aanbrengen van een focus vaak bijna onmogelijk is. Dat uit zich op allerlei verschillende manieren zoals bijvoorbeeld:
Chaotisch zijn en slordigheidsfoutjes maken
Moeite hebben om hoofd- en bijzaken te scheiden
Niet goed kunnen luisteren naar anderen omdat je snel afgeleid bent
Uitstellen van dingen die gedaan moeten worden
Van alles tegelijk doen en moeite hebben om dingen af te maken
Moeite hebben met details
Enz.Hyperfocus
Als iemand met ADHD-I heel erg geïnteresseerd is in iets, kan deze zich helemaal van de wereld om zich heen afsluiten en daar volledig op geconcentreerd zijn. Dat verschijnsel wordt hyperfocus genoemd.
-
ADHD-H Hyperactieve en impulsieve type
Het overwegend hyperactieve en impulsieve type
Lichamelijke onrust, innerlijke onrust en impulsiviteit komen vaak voor bij dit type ADHD. Mensen met ADHD-H zijn meestal dan ook overmatig beweeglijk en dat is dan niet zo makkelijk te onderdrukken. Vaak ook omdat je het zelf niet door hebt dat je zo beweeglijk bent. Meestal moet een ander je daar op wijzen, omdat die zich bijvoorbeeld stoort aan je doorlopende getrommel met je vingers, het schijnbaar gedachtenloos heen en weer laten schommelen van een been etc. De beweeglijkheid ontstaat of verergert over het algemeen als er veel prikkels moeten worden verwerkt. Dat kan bijvoorbeeld het geval zijn in stress-situaties of in een drukke omgeving.
Impulsiviteit betekent dat een indruk direct en zonder uitstel wordt omgezet in een bijbehorende handeling, die niet kan worden gestopt en ??rst afgemaakt moet worden. Het drukke gedrag dat veel mensen wel kennen van ADHD-ers is een typische combinatie van de genoemde beweeglijkheid ?n de impulsiviteit.
Mensen met ADHD type H hebben in tegenstelling tot mensen van het type I niet zozeer moeite om zich te concentreren, maar juist om stil te zitten. Ze zijn bijna altijd in beweging. Op plaatsen waar ze soms zouden moeten blijven zitten (denk bijvoorbeeld aan situaties op school of op het werk) staan ze soms plotseling op en gaan zomaar lopen.
En in het dagelijks leven? Dan zie je vaak dat mensen met het type ADHD-H vaak:
- Moeilijk stil kunnen zitten en van binnen rusteloos zijn
- Zich moeilijk kunnen ontspannen
- De neiging hebben om anderen in de rede te vallen
- Ongeduldig zijn
- Niet denken maar doen
- Behoefte hebben aan kicks
-
ADHD-C Het gecombineerde type
Het gecombineerde type
Het meest voorkomende en ook meest voorkomende type ADHD is het gecombineerde type. Mensen die te kampen hebben met ADHD-C heeft eigenlijk alle symptomen van de beide andere types, waarbij hyperactiviteit, impulsiviteit en concentratiegebrek vaak hand in hand gaan.
Begrijpen van ADHD en de Impact van Gedragskenmerken
De gedragskenmerken bij mensen met ADHD komen aan de oppervlakte vaak overeen. Hieronder belichten we de vijf meest prominente negatieve en positieve aspecten van ADHD-gedragskenmerken.
De Uitdagingen van ADHD-gedragskenmerken
- Aandachtstekort: Een consistente strijd om aandacht bij taken vast te houden.
- Hyperactiviteit: Overmatige fysieke beweging en moeite met stilzitten.
- Impulsiviteit: Overhaaste beslissingen die negatieve sociale interacties kunnen veroorzaken.
- Organisatorische Uitdagingen: Moeilijkheden met het structureren en afronden van taken.
- Emotionele Instabiliteit: Frequente en snelle stemmingswisselingen.
De Positieve Kant van ADHD-gedragskenmerken
- Creativiteit: Uitzonderlijke creatieve vaardigheden en innovatief denken.
- Energie: Een overvloed aan energie die kan bijdragen aan hoge productiviteit.
- Flexibiliteit: Het vermogen om snel van focus te wisselen en zich aan te passen.
- Empathie: Een diep gevoel van empathie gebaseerd op persoonlijke ervaringen.
- Enthousiasme: Een besmettelijk enthousiasme voor persoonlijke interesses.
Conclusie
ADHD is meer dan alleen de uitdagingen die het met zich meebrengt; het omvat ook een reeks unieke kwaliteiten die vaak voorkomen bij mensen met ADHD die kunnen helpen bij het uitblinken in diverse omgevingen. Pas op! Deze kwaliteiten moeten niet worden toebedeeld aan ADHD maar aan de persoon zelf. Door de focus te verleggen op ‘Wat Wel Werkt” in plaats van te focussen op “Hoe Het Hoort’ zal het bewustzijn en hiermee de ervaringen van een ADHD’er positief veranderen.